เปิดตัว "จุฬาสมาร์ทเลนส์" เลนส์เปลี่ยนสมาร์ทโฟนเป็นกล้องจุลทรรศน์

รศ.ดร.สนอง เอกสิทธิ์ อาจารย์ประจำภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย         เปิดตัว "จุฬาสมาร์ทเลนส์" นวัตกรรมเลนส์อัจฉริยะจากโพลิเมอร์ซิลิโคนคุณภาพสูง ราคาถูก ผลงานนักวิจัยภาควิชาเคมี คณะวิทย์ฯ แค่หนีบก็เท่ากับเปลี่ยน ยกระดับสมาร์ทโฟนเป็นกล้องจุลทรรศน์เคลื่อนที่ หวังกระจายโอกาสการเรียนรู้สู่เด็กทุกระดับ                    รศ.ดร.สนอง เอกสิทธิ์ อาจารย์ประจำภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เปิดตัว "จุฬาสมาร์ทเลนส์" นวัตกรรมเลนส์อัจฉริยะเปลี่ยนสมาร์ทโฟนให้เป็นกล้องจุลทรรศน์เคลื่อนที่ ผลงานวิจัยจากห้องปฏิบัติการณ์วิจัยอุปกรณ์รับรู้ ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ 17 ก.ค. 2558 ณ ห้องปฏิบัติการภาควิชาเคมี 1111 ตึกมหามกุฏ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย               จุฬาสมาร์ทเลนส์ เป็นอุปกรณ์เสริมที่มีลักษณะเป็นเลนส์ที่ใช้หนีบติดกับกล้องสมาร์ทโฟนทั้งกล้องหน้าและกล้องหลัง ที่สามารถทำให้กล้องโทรศัพท์มือถือธรรมดากลายเป็นกล้องจุลทรรศน์ขนาดย่อมๆ ได้ โดยเลนส์มีกำลังขยาย 2 ขนาดคือ 10 เท่าและ 20 เท่า               รศ.ดร.สนอง ระบุว่า เลนส์ชนิดนี้ทำขึ้นจากโพลิเมอร์ชนิดโพลีไดเมทิลไซโลเซน (Polydimethylsiloxane : PDMS) ซึ่งมีลักษณะเป็นซิลิโคน ใส บางเบา คล้ายกับคอนแทคเลนส์ที่ใช้กับดวงตา จึงมีประสิทธิภาพในการรวมแสงและขยายภาพได้ดีที่สุดเมื่อเทียบกับวัสดุชนิดอื่น และยังมีอายุการใช้งานยาวนาน เมื่อเทียบกับเลนส์ใกล้วัตถุของกล้องจุลทรรศน์ที่มีอายุเฉลี่ยการใช้งาน 5 ปี               "ราคาขายเลนส์ของเราอยู่ที่ประมาณ 500 บาทซึ่งถูกมากเมื่อเทียบกับเลนส์ที่มีขายตามท้องตลาดที่ส่วนมากมีราคาตั้งแต่ราคาหลักพันขึ้นไปจนถึงหลักหมื่น อีกทั้งยังใช้ง่ายเพียงหนีบเข้ากับตัวกล้องของสมาร์ทโฟนแล้วปรับระยะโฟกัสด้วยมือ ก็จะได้ภาพคมชัดเสมือนมีกล้องจุลทรรศน์เป็นของตัวเองโดยจุดเด่นอยู่ที่กระบวนการผลิต ซึ่งเราใช้การหล่อเบ้าแทนที่การขัดเลนส์ร่วมกับเทคโนโลยีพิเศษเพื่อให้เลนส์มีความใสและมีคุณภาพสูงพอสำหรับการนำไปใช้ส่องวัตถุขนาดเล็กได้" รศ.ดร.สนอง เผยแก่ทีมข่าวผู้จัดการวิทยาศาสตร์               รศ.ดร.สนอง แนะนำว่า เลนส์กล้องจุลทรรศน์แต่ละกำลังขยายจะเหมาะกับการส่องวัตถุที่แตกต่างกัน โดยกล้องจุลทรรศน์ที่กำลังขยาย 10 เท่าจะให้พื้นที่ภาพมากกว่าแต่ความละเอียดน้อยกว่าเหมาะกับวัตถุประเภทอัญมณี, พระเครื่องและอุปกรณ์เครื่องสำอาง ส่วนกำลังขยาย 20 เท่าจะให้พื้นที่ภาพแคบกว่าแต่มีความละเอียดมากกว่าเหมาะกับการส่องปรสิต, เกสรดอกไม้, เซลล์และสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก               รศ.ดร.สนอง เผยว่า จุดเริ่มต้นของงานวิจัยเลนส์อัจฉริยะเริ่มต้นจากไอเดียของเขาที่อยากสร้างมิติใหม่ให้กับการศึกษาผ่านการถ่ายภาพด้วยกล้องสมาร์ทโฟน จึงขอทุนวิจัยไปที่สถาบันวิจัยอัญมณีศาสตร์และเครื่องประดับแห่งชาติเป็นจำนวน 1 ล้านบาท ตั้งแต่เมื่อเดือน พ.ย.2557 ที่ผ่านมา เพื่อพัฒนาเลนส์กล้องจุลทรรศน์สมาร์ทโฟนสำหรับส่องอัญมณี ก่อนจะต่อยอดมาเป็นเลนส์ที่ใช้สำหรับส่องวัตถุทั่วไป ซึ่งต่างกันเพียงแค่ชื่อจดแจ้งลิขสิทธิ์ที่รุ่นแรกจะเป็นของสถาบันอัญมณีฯ ด้วยครึ่งหนึ่ง รวมเวลาการวิจัยและพัฒนาทั้งสิ้นประมาณ 6 เดือนเศษ               ทั้งนี้ รศ.ดร.สนอง เผยว่า ได้เริ่มนำไปใช้แล้วในโรงเรียนสาธิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, โรงเรียนบ้านห้วยเฮี้ยน อ.ฝาง จ.เชียงใหม่ สำหรับการเรียนการสอนวิชาวิทยาศาสตร์ และคาดว่าจะเริ่มวางขายในช่วงปลายปี 2558 โดยการจัดตั้งบริษัทของลูกศิษย์ในภาควิชา โดยจะขายในราคาย่อมเยาว์ควบคู่กับสื่อการเรียนรู้เพื่อให้เด็กไทย รวมไปถึงเด็กในพื้นที่ห่างไกลที่โรงเรียนไม่มีทุนทรัพย์สำหรับการจัดซื้อกล้องจุลทรรศน์ตัวละหลายหมื่นบาท มีโอกาสได้เห็นวัตถุในมุมมองที่ละเอียดขึ้นผ่านอุปกรณ์ที่สามารถติดตั้งได้ง่ายๆ เพียงแค่มีสมาร์ทโฟน               "กล้องจุลทรรศน์มันแพง น้ำหนักก็มาก ในขณะที่ทุกคนมีสมาร์ทโฟน ถ้าเราเอาสองอย่างนี้มารวมกันได้ โลกแห่งวิทยาศาสตร์ข้อมูลข่าวสารจะถูกเชื่อมต่อกัน เราจะสามารถตรวจชนิดปรสิตได้แม้อยู่ในป่า เด็กๆ จะอยากรู้อยากเห็นซึ่งเป็นส่งเสริมความเป็นนักวิทยาศาสตร์ในตัวเขา ซึ่ง ณ ตอนนี้เราถือว่าประสบความสำเร็จแล้ว" รศ.ดร.สนองไล่เรียง               ทั้งนี้ รศ.ดร.สนอง ยังเผยด้วยว่า ส่วนถัดไปคือการวิจัยเพื่อเพิ่มความละเอียดกำลังขยายให้ได้ถึงขนาด 50 เท่า ซึ่งขณะนี้ทำสำเร็จแล้วเช่นกันแต่ยังอยู่ในระดับห้องปฏิบัติการ ส่วนเรื่องของกำลังการผลิตยังผลิตได้ไม่มาก อยู่ในระดับร้อยชิ้นต่อวันเท่านั้น จึงยังไม่ได้เปิดขายในเชิงพาณิชย์ แต่ถ้าหากผู้ใดสนใจให้ติดต่อมาที่ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ทางภาควิชาฯ มีจำหน่ายราคาชิ้นละ 500 บาท รศ.ดร.สนอง กล่าวทิ้งท้ายผ่านทีมข่าวผู้จัดการวิทยาศาสตร์

สามารถภ่ายภาพได้ทันที ไม่นุ่งยากเหมือนจากถ่ายภาพจากกล้องจุลทรรศน์

เลนส์อัจฉริยะอยู่ภายในคลิปหนีบทำให้การถ่ายรูปง่ายขึ้น

เลนส์อัจฉริยะมีขนาดเล็กประมาณหัวเข็มหมุด

เลนส์กำลังขยาย 10 เท่าและ 20 เท่า

เพียงแค่หนีบเลนส์ไว้กับส่วนของกล้อง ก็สามารถถ่ายภาพวัตถุขนาดเล็กได้

ภาพที่ถ่ายได้จากจุฬาสมาร์ทเลนส์

รศ.ดร.สนอง สาธิตการใช้เลนส์

ภาพถ่ายไรน้ำ

เลนส์กำลังขยายขนาด 10 เท่า ถ่ายดอกไม้ขนาดเล็กออกมาได้ชัดเจนจนเห็นขนใบ

นิสิตปริญญาโทสาธิตการปรับระยะโฟกัสกล้องด้วยแท่นปรับระดับเพื่อความนิ่งแทนการปรับระดับด้วยมือเปล่า